Klundert

Klundert is een vestingstad in de gemeente Moerdijk, in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. De stad heeft 5751 inwoners. Het ligt tussen Zevenbergen, Moerdijk en Fijnaart.Klundert is een voorstraatdorp dat haaks op de dijk (Stoofdijk) is gebouwd. De centrale as wordt gevormd door de Bottekreek, die ooit een haventje was. Aan weerszijden hiervan ligt een voorstraat (Molenstraat en Voorstraat), en parallel daaraan een achterstraat (Oosterstraat en Westerstraat). Deze straten komen aan de noordzijde uit op twee pleinen. Aan één daarvan bevindt zich het stadhuis, aan het andere staat de Hervormde kerk. Na de verwoesting van het dorp in 1944 bleef het stratenpatroon intact, werden de huizen aan de Bottekreek door groenstroken vervangen, en verrees nieuwbouw in de stijl van de Delftse School.

Om meer te weten te komen over deze prachtige vestingstad klikt U HIER

Klundert als een feniks uit de as.

De vernietigende kracht van water en vuur
Wie de naam ‘Moerdijk’ hoort, denkt aan een eindeloos industriegebied. Maar bij die gemeente hoort ook Klundert; een vestingstadje met oude banden met de Oranjes. Een stadje ook dat in de Zuiderwaterlinie een uniek verhaal heeft. Hier zijn het namelijk niet de oorlogen met de Spanjaarden en de Fransen die de stad zwaar treffen, maar branden en overstromingen. Tot tweemaal toe herrijst de stad uit haar as. En evenzoveel keer wint het wassende water uiteindelijk niet.
Tussen de Mark en de Buttervliet (het latere Hollandsch Diep) ontstaat in 1250 een dorpje dat in 1357 stadsrechten krijgt van de heer en vrouwe van Strijen. Het behoort dan tot het Gewest Holland. Het stadje heet dan Niervaart. In 1362 wordt Niervaart een Heerlijkheid. Heerlijk blijft het er echter niet voor lang: in 1420 verwoest een brand een groot deel van het stadje. Wat er van over is, wordt een jaar later weggespoeld met de Sint-Elisabethsvloed.

Terug gewonnen op het water

De naam Klundert komt voor het eerst voor in 1558, als langs het Hollandsch Diep een dijk wordt aangelegd. Het land waar ooit Niervaart lag, is intussen terug gewonnen op het water. En daar, op die plek, ontstaat De Clundert. Een planmatig dorp met een regelmatig stratenpatroon, goed voor de pachtbetalingen aan de adellijke Nassau’s die het gebied hebben geërfd.
De ligging op de grens van Holland en Brabant speelt tot dan helemaal geen rol. Maar als de Tachtigjarige Oorlog in 1568 uitbreekt, wordt de strategische positie belangrijk. Willem van Oranje laat in 1583 een omwalling aanleggen.
Adriaen Anthonisz ontwerpt de vestingwerken. Die bestaan naast de omwalling uit meerdere bastions en een gracht. Samen met het vlakbij gelegen Willemstad maakt Klundert vanaf dan deel uit van de Stelling van het Hollandsch Diep en het Volkerak. De Spanjaarden laten het echter wel uit hun hoofd om de stad te belegeren. De Oranjes beschermen Klundert, en daarmee hun eigen bezittingen, goed.

Koninkrijk

Ook de Fransen slagen er in 1793 niet in om de stad in te nemen. Pas als Frankrijk twee jaar later de Republiek verovert, valt Klundert in buitenlandse handen. De Fransen heffen de vestingstatus op in 1809. Vier jaar later is de Franse heerschappij alweer voorbij en twee jaar later is het Koninkrijk Der Nederlanden een feit. De Oranje-Nassau’s houden hun grond binnen de gemeente Klundert vervolgens nog tot 1881 aan als privé-bezit.
Als één van de weinige steden op de grens met de Republiek doorstaat Klundert alle in Brabant gevoerde oorlogen zonder echte schade. Het zijn uiteindelijk de Duitsers die de stad platbranden als ze zich in 1944 terugtrekken. En net als meer dan vijfhonderd jaar daarvoor volgt op de brand ook nu een overstroming. In 1953 komt negentig procent van het grondgebied van Klundert onder water te staan.

Fabrieksschoorstenen en natuurschoon

Een rigoureuze restauratie maakt de stad tot wat het nu is. Klundert hoort sinds 1997 bij de gemeente Moerdijk. Ook het haven- en industriegebied Moerdijk ligt voor een groot deel op het grondgebied van het oude vestingstadje. Toch is er in Klundert meer te zien dan ronkende schepen en fabrieksschoorstenen. Veel van het verleden is behouden en naast deze bezienswaardigheden is er ook voor de natuurliefhebber veel te beleven.
Zo zijn de vestingwerken aan de noord- en zuidkant goed bewaard gebleven. De omwalling is tussen 1931 en 1979 gerestaureerd, het kroonwerk Suykerbergh zelf in 1948. In de gracht van het kroonwerk ligt een bakstenen beer met monniken. In het stadje zelf is het stadhuis een bezienswaardigheid. Prins Maurits, zoon van Willem van Oranje, liet dit in 1621 bouwen.
Ten oosten van Klundert liggen een loofbos en ligweiden. Bovendien liggen er twee natuurgebieden in de buurt: de Buitengorzen langs het Hollandsch Diep en Ruigenhil.

 (bron: © 2012 ZUIDERWATERLINIE)